Mạng xã hội giúp chúng ta kết nối, chia sẻ kỷ niệm và thể hiện bản thân. Thế nhưng, ẩn sau những điều vui vẻ ấy là một nỗi lo có thật—quyền riêng tư.

Khi đăng ảnh, gắn thẻ địa điểm hay cập nhật cuộc sống thường ngày, chúng ta có thể vô tình tiết lộ nhiều thông tin hơn mình tưởng. Trong thời đại mà dữ liệu cá nhân trở nên quý giá, việc hiểu cách bảo vệ quyền riêng tư trên mạng là điều vô cùng cần thiết.

Cân nhắc trước khi chia sẻ

Trước khi đăng tải bất cứ điều gì lên mạng, hãy tự hỏi bản thân vài điều nhanh chóng:

• Mình có thực sự muốn mọi người đều thấy điều này không?

• Thông tin trong bài đăng có tiết lộ quá nhiều về nơi ở, lịch trình hay đời sống riêng không?

• Bài viết này có thể bị hiểu lầm trong tương lai không?

Ngay cả một bức ảnh bình thường hay một dòng trạng thái thoáng qua cũng có thể chứa thông tin nhạy cảm như địa chỉ nhà, trường học của con cái, hay thời điểm đi du lịch — những chi tiết mà bạn chắc hẳn không muốn người lạ biết.

Cẩn trọng trong từng nội dung chia sẻ chính là bước đầu tiên để bảo vệ sự riêng tư.

Kiểm tra và điều chỉnh cài đặt quyền riêng tư

Tất cả các nền tảng mạng xã hội lớn đều cho phép người dùng kiểm soát ai được xem nội dung của mình — nhưng bạn phải chủ động thiết lập.

Hãy dành chút thời gian để:

• Chuyển tài khoản sang chế độ riêng tư

• Giới hạn người có thể bình luận, chia sẻ hoặc gắn thẻ bạn

• Tắt theo dõi vị trí khi đăng bài

• Xem lại những gì người khác có thể thấy trên hồ sơ cá nhân (như ngày sinh, danh sách bạn bè)

Những cài đặt này không phải để “làm màu” — chúng thực sự giúp bạn kiểm soát ai có quyền tiếp cận thế giới riêng tư của mình.

Thận trọng với ứng dụng bên thứ ba

Bạn có lẽ từng thấy những trò chơi vui, bài trắc nghiệm tính cách hay bộ lọc ảnh hấp dẫn yêu cầu quyền truy cập vào tài khoản. Nhưng nhiều ứng dụng trong số đó cũng thu thập dữ liệu cá nhân—và không phải lúc nào cũng vì mục đích tốt.

Trước khi liên kết bất kỳ ứng dụng nào với mạng xã hội, bạn nên kiểm tra:

• Ứng dụng này do ai phát triển?

• Nó đang yêu cầu những quyền gì?

• Có thể sử dụng mà không cần liên kết tài khoản không?

Và thỉnh thoảng, hãy vào phần cài đặt để xóa những ứng dụng không còn dùng nữa.

Hạn chế gắn thẻ địa điểm và chia sẻ trực tiếp

Việc đăng bài theo thời gian thực—như khi đang ở quán cà phê, buổi hòa nhạc hay điểm du lịch—có thể khiến bạn cảm thấy hứng thú. Nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc công khai nơi bạn không có mặt—ví dụ, đang không ở nhà.

Thay vào đó, bạn có thể:

• Chia sẻ chuyến đi sau khi đã kết thúc

• Đăng ảnh mà không đính kèm vị trí

• Tắt chế độ định vị tự động trên điện thoại

Bằng cách này, bạn vẫn chia sẻ được khoảnh khắc, nhưng với sự kiểm soát hoàn toàn về thời điểm và cách thức.

Quản lý dấu vết số của bạn

Mọi thứ bạn đăng, bình luận hay bấm thích đều để lại dấu vết. Ngay cả khi đã xóa bài viết, ảnh chụp màn hình hoặc bản sao dữ liệu vẫn có thể tồn tại ở đâu đó. Vì vậy, hãy: • Cân nhắc kỹ trước khi đăng tải những nội dung nhạy cảm • Sử dụng mật khẩu mạnh và khác nhau cho từng nền tảng • Bật xác thực hai lớp để tăng cường bảo mật tài khoản • Thường xuyên tra cứu tên và hình ảnh của bạn trên mạng

Việc nhận thức rõ về “dấu chân số” giúp bạn làm chủ hình ảnh và thông tin cá nhân trên không gian mạng.

Cảnh giác với lừa đảo và tài khoản giả

Bảo mật thông tin không chỉ là giới hạn chia sẻ, mà còn là đề phòng các hành vi gian lận. Một số tài khoản giả mạo có thể giả danh người quen để lấy thông tin cá nhân. Nếu ai đó lạ mặt nhắn tin hay gửi liên kết—đặc biệt là yêu cầu thông tin riêng tư—tốt nhất là hãy bỏ qua hoặc báo cáo.

Ngoài ra, không nên bấm vào liên kết lạ hoặc tải xuống tệp từ những nguồn không rõ ràng qua mạng xã hội.

Cùng xây dựng không gian mạng an toàn hơn

Các bạn thân mến, mạng xã hội nên là nơi để vui vẻ—và cũng cần phải an toàn. Chỉ với vài thay đổi nhỏ, bạn có thể tận hưởng thế giới kết nối mà không đánh đổi sự riêng tư của mình. Hôm nay, bạn đã kiểm tra lại cài đặt bảo mật chưa? Hay thử đăng bài chậm lại một chút? Hãy cùng nhau bảo vệ điều quan trọng nhất—chính là bản thân và những câu chuyện của chúng ta. Nếu bạn có mẹo hay nào về quyền riêng tư, đừng ngần ngại chia sẻ—chúng mình rất muốn học hỏi từ bạn!