Khi thị trường bước vào giai đoạn điều chỉnh hay giảm sâu, cảm xúc của nhà đầu tư thường bị kích hoạt mạnh mẽ, đặc biệt là sự sợ hãi. Nhiều người rơi vào trạng thái bán tháo hoặc giữ tiền mặt quá mức.

Chuyên gia tài chính hành vi Dr. Daniel Crosby từng nhận định: “Những cú trượt dốc không chỉ là biến động kinh tế mà còn là biến động cảm xúc”.

Ai đủ tỉnh táo để giữ vững tầm nhìn dài hạn sẽ có cơ hội vượt qua khủng hoảng và hưởng lợi khi thị trường phục hồi. Việc giảm điểm không nhất thiết là thảm họa—đôi khi chỉ là sự điều chỉnh cần thiết cho những tài sản bị thổi giá quá cao.

Vì Sao Không Nên Cố Dự Đoán Đáy?

Nhiều nhà đầu tư cố gắng “bắt đáy” nhưng thực tế cho thấy, kể cả những chuyên gia kỳ cựu cũng hiếm khi thành công. Thay vì đoán đúng thời điểm, các chiến lược gia tài chính hiện đại thường khuyến khích phương pháp đầu tư trung bình theo thời gian (Dollar-Cost Averaging - DCA)—tức đầu tư đều đặn một khoản tiền cố định theo chu kỳ, bất kể thị trường lên hay xuống. Cách làm này giúp giảm tác động của biến động giá và loại bỏ yếu tố cảm tính. Việc đầu tư liên tục trong thời kỳ suy giảm thường giúp hạ giá vốn trung bình, tạo lợi thế khi thị trường bật trở lại.

Ngành Nào Ít Bị Ảnh Hưởng Khi Thị Trường Giảm?

Không phải tất cả cổ phiếu đều lao dốc như nhau khi thị trường “rung lắc”. Những ngành phòng thủ như tiện ích, hàng tiêu dùng thiết yếu và y tế thường ít biến động hơn vì nhu cầu của chúng gần như ổn định trong mọi hoàn cảnh. Dù vậy, đánh giá kỹ lưỡng về nền tảng tài chính của doanh nghiệp vẫn là điều bắt buộc. Ngoài ra, nhiều nhà đầu tư dài hạn thường chú ý đến các cổ phiếu chi trả cổ tức đều đặn vì khả năng tạo dòng tiền ổn định. Tuy nhiên, cần tránh chạy theo mức cổ tức cao mà không xét đến nguyên nhân khiến giá cổ phiếu lao dốc—có thể đó là dấu hiệu của sự suy yếu nội tại.

Quỹ Chỉ Số và ETF: Giải Pháp An Toàn Khi Biến Động

Đa dạng hóa danh mục đầu tư luôn là chiến lược phòng thủ hiệu quả nhất trước rủi ro bất ngờ. Việc lựa chọn các quỹ ETF hoặc quỹ chỉ số chi phí thấp giúp nhà đầu tư tiếp cận nhiều ngành hoặc toàn thị trường mà không cần chọn từng cổ phiếu riêng lẻ. Khi thị trường giảm điểm, việc sở hữu các quỹ này có thể giúp phân tán rủi ro và duy trì vị thế tổng thể. Ngoài ra, một số ETF nghịch xu hướng hoặc công cụ phòng hộ theo biến động có thể được sử dụng trong ngắn hạn, tuy nhiên chúng đòi hỏi kiến thức chuyên sâu và cần dùng đúng lúc.

Giữ Tiền Mặt Cũng Là Một Chiến Lược

Nhiều người lầm tưởng nắm giữ tiền mặt là hành động “đứng ngoài cuộc chơi”. Nhưng thực tế, tiền mặt là công cụ tạo sự linh hoạt. Trong thời điểm bất ổn, tiền mặt giúp nhà đầu tư dễ dàng mua vào những tài sản đang bị chiết khấu sâu mà không cần bán tháo những khoản đang nắm giữ. Tuy nhiên, nếu nắm giữ tiền mặt quá lâu trong môi trường lạm phát cao, nhà đầu tư sẽ đối mặt với rủi ro hao mòn giá trị. Quan trọng là biết cân đối tỷ lệ tiền mặt hợp lý để không bỏ lỡ cơ hội nhưng vẫn đủ an toàn.

Tư Vấn Từ Chuyên Gia: Góc Nhìn Khác Biệt

Với những nhà đầu tư sở hữu danh mục lớn hoặc mục tiêu tài chính phức tạp, làm việc với cố vấn tài chính được chứng nhận như CFA hay CFP có thể mang lại giá trị rõ rệt. Các chuyên gia này không chỉ xây dựng kế hoạch phân bổ tài sản phù hợp với mức độ chấp nhận rủi ro mà còn hỗ trợ điều chỉnh khi thị trường diễn biến ngoài dự đoán. Suy cho cùng, thị trường luôn có chu kỳ lên xuống, nhưng những ai bám sát kế hoạch và kỷ luật đầu tư sẽ có cơ hội biến “cú trượt ngắn hạn” thành “bước đệm dài hạn”.